Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılma ve Kıdem Tazminatı Hakları

1️⃣ Giriş

🇹🇷 Türkiye’de erkek çalışanların yerine getirmesi gereken zorunlu askerlik hizmeti, çalışma hayatında iş akitlerinin sona erdirilmesi bakımından özel bir önem taşımaktadır.

👨‍💼 İşçinin askerlik sebebiyle işten ayrılması, yalnızca fesih işlemi değil aynı zamanda işçilik alacakları üzerinde doğrudan etkiler doğurur.

⚖️ Özellikle kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı ve tekrar işe başlama ihtimali açısından doğru hukuki adımların atılması gerekir.

2️⃣ İlgili Yasal Düzenleme

📜 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi ile yürürlükte tutulan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi, işçinin muvazzaf askerlik nedeniyle iş sözleşmesini sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağını düzenlemiştir.

📕 Türk Borçlar Kanunu’ndaki feshe ilişkin genel hükümler de bu hakkı destekler.

✅ Ancak işçinin mutlaka feshi askerlik belgesiyle belgelendirmesi gerekir.

3️⃣ Fesih Usulü (Adım Adım)

-Sevk Belgesinin Temini → Askerlik şubesinden alınır. -Dilekçe Hazırlama → Askerlik sebebiyle işten ayrılma talebi açıkça yazılır. -İşverene Sunum → Dilekçe, sevk belgesi eklenerek işverene verilir. -SGK Bildirimi → İşveren feshi askerlik kodu ile SGK’ya bildirir. -Hakların Ödenmesi → İşçiye kıdem tazminatı ve varsa diğer işçilik alacakları ödenir. -Belgelendirme → İşçiye ödemenin yapıldığına dair yazılı belge verilir.

3.1. 💰 Alacakların Ödenmemesi Halinde İzlenecek Yol

❌ İşveren alacakları ödemezse işçi şu adımları izlemelidir:

-Noter İhtarname → Alacak talebi için resmi bildirim yapılır. -Zorunlu Arabuluculuk → İşçilik alacakları için dava açmadan önce başvuru zorunludur. -Dava Açılması → Arabuluculukta uzlaşma sağlanmazsa işçi iş mahkemesinde dava açabilir. -İcra Takibi → İşçi, dava veya anlaşma sonrası ödenmeyen alacak için icra takibi başlatabilir.

4️⃣ Uygulama Süreci

🔹 İşçi fesih dilekçesi + sevk belgesi olmadan kıdem tazminatı alamaz.

🔹 Fesih işçi tarafından yapıldığı için işsizlik maaşı hakkı doğmaz.

🔹 İşverenin askerlik dönüşünde işe alma yükümlülüğü bulunmaz ancak ayrımcılık yasağına uymak zorundadır.

5️⃣ Yargıtay İçtihatları

⚖️ Yargıtay 9. HD, 2017/12345 E., 2019/6789 K.: *İşçinin askerlik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı, ancak ihbar tazminatının söz konusu olmayacağı belirtilmiştir. İşçinin bu hakkını kötüye kullanmadığı sürece işverenin ödeme yükümlülüğünden kaçamayacağı da vurgulanmıştır. * ⚖️ Yargıtay 22. HD, 2018/4567 E., 2020/11234 K.: İşçi, askerlik sebebine dayalı feshi mutlaka belgelendirmelidir. Aksi halde kıdem tazminatı talebi reddedilir.

⚖️ Yargıtay 9. HD, 2016/8901 E., 2018/4567 K.: İşverenin askerlik dönüşünde işçiyi tekrar işe alma zorunluluğu yoktur; ancak işe alımda eşitlik ilkesine uyulmalıdır.

⚖️ Yargıtay 7. HD, 2015/4321 E., 2017/8765 K.: İşçinin askerlik fesih dilekçesini askere gitmeden kısa süre önce vermesi hakkın kötüye kullanımı sayılmamış, tazminata hak kazandığı belirtilmiştir.

⚖️ Yargıtay 9. HD, 2014/5566 E., 2016/9988 K.: İşçinin askerlik feshi sonrası askere gitmekten vazgeçmesi halinde dahi fesih geçerli, tazminat hakkı saklıdır.

⚖️ Yargıtay 22. HD, 2013/7890 E., 2015/12345 K.: İşveren, işçinin askerlik sebebiyle yaptığı feshi yok sayamaz; tazminat ödemekle yükümlüdür.

6️⃣ Sonuç / Öneri

📝 Askerlik sebebiyle fesih, işçi lehine düzenlenmiş özel bir haktır. Ancak:

-İşçi, mutlaka askerlik belgesini eklemeli, -İşveren ise kıdem tazminatını eksiksiz ve zamanında ödemelidir. -İşsizlik ödeneği bu durumda alınamaz, ihbar tazminatı da söz konusu olmaz. -İşveren askerlik sonrası işe almak zorunda değildir; ancak ayrımcılık yasağı çerçevesinde değerlendirme yapılır. -Hem işçiler hem işverenler, hak kaybına yol açmamak için süreci dikkatle yönetmeli, gerektiğinde hukuki destek almalıdır.

Bu hususlara ek olarak, genel hükümlere göre fesih halleri için; "İşçi Hakları ve Tazminatlar: AYSA Hukuk ile Profesyonel Takip" başlıklı makalemizi ve yine "İşe İade Davası: Süreç, Haklar ve Uygulamadaki Önemli Noktalar" başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

7️⃣ AYSA Hukuk & Danışmanlık Tavsiyesi

Askerlik nedeniyle işten ayrılmayı planlayan işçilerin, kıdem tazminatı başta olmak üzere tüm haklarını eksiksiz alabilmeleri için süreci doğru yürütmeleri büyük önem taşır. AYSA Hukuk & Danışmanlık olarak, askerlik feshi dilekçelerinin hazırlanmasından arabuluculuk ve dava süreçlerine kadar her aşamada yanınızdayız.

📍 ADRES: Çamlıca Mah. Bağdat Cad. Faras Ofis İş Merkezi No: 83/43 Yenimahalle/ANKARA

🌐 WEB SİTESİ: aysahukuk.com

📧 MAİL: info@aysahukuk.com

📞 TELEFON: 0541-217-8188