
TCK 188 Kapsamında Uyuşturucu Ticareti Suçu ve Yargı Uygulamaları
1. Giriş
Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti, bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığını hedef almasının yanı sıra, toplum düzenini ve kamu güvenliğini de tehdit eden en ciddi organize suçlardan biridir. Bu suçla mücadele yalnızca cezalandırma değil, aynı zamanda önleyici ve rehabilite edici politikaları da içermektedir.
Türk Ceza Hukuku, uyuşturucu madde ticaretini en ağır cezai yaptırımlarla düzenlemiş ve özellikle madde miktarı, ticaretin şekli, organizasyon düzeyi gibi kriterleri dikkate alarak nitelikli haller öngörmüştür. Bu yazıda, suçun yasal çerçevesi, yargılama süreçleri, infaz rejimi ve Yargıtay kararları ışığında uygulama detayları ele alınacaktır.
📜 2. İlgili Yasal Düzenleme
Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu, TCK m.188 kapsamında düzenlenmiştir:
Maddenin imal, ithal, ihraç edilmesi: 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezası, Satılması, satılmak üzere bulundurulması, sevkiyatı veya nakli: 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezası,
⚠️ Suçun nitelikli halleri (örgütlü işlenmesi, okul/yurt gibi yerlerde işlenmesi, kamu görevlilerince işlenmesi) halinde cezalar artırılır.
Ayrıca:
📌 TCK m.192 – Etkin pişmanlık hükümleri,
📌 TCK m.190 – Kullanımı kolaylaştırma,
📌 2313 sayılı Kanun – Uyuşturucu maddelerin murakabesi, uygulamada dikkate alınan diğer düzenlemelerdir.
⚖️ 3. Uygulama Süreci
🔎 Soruşturma Aşaması
Uyuşturucu madde ticareti, katalog suç kapsamında yer alır. Bu nedenle:
Telefon dinleme (CMK m.135) Gizli soruşturmacı görevlendirme (CMK m.139) Teknik takip ve izleme (CMK m.140) Müşteki ifadesi ve ihbarlar
💼 Örgütlü Suçlarda:
CMK m.250 ve devamı uygulanır, Gizli soruşturmacı daha yoğun kullanılır, Teknik takip süresi uzatılır, İtirafçı beyanları ve örgüt şeması delil niteliği taşır.
🔐 Tutuklama ve Etkin Pişmanlık:
Tutuklama oranı yüksektir. Etkin pişmanlık hükümleri doğru uygulandığında ceza indirimi mümkündür.
4. Doktrinsel Değerlendirme ve Madde Türüne Göre Cezanın Belirlenmesi
📘 Orantılılık İlkesi:
Eylemin şekli (imalat, satış, aracılık), Maddenin türü ve miktarı, Failin kastı dikkate alınır.
📊 Madde Türlerine Göre Cezalandırma:
📌 Bu sınırlar Yargıtay kararları ve bilirkişi raporları ışığında şekillenir. Ticaret kastı için bu sınırlar üzerinde olma durumu esas alınmaktadır.
📚 5. Yargıtay İçtihatları
🧾** Yargıtay 10. CD, 2023/872 E., 2024/391 K.**: Sanığın evinde 50 gram metamfetamin, hassas terazi ve çok sayıda boş poşet ele geçirilmiştir. Bu deliller birlikte değerlendirilerek kişisel kullanım savunması reddedilmiş, sanığın ticaret kastıyla hareket ettiği sonucuna varılmıştır.
🧾 Yargıtay 20. CD, 2022/5637 E., 2023/2124 K.: Sanığın cep telefonunda uyuşturucu satışına ilişkin çok sayıda mesajlaşma tespit edilmiş, banka hesap hareketleri ve müşteri beyanları ile desteklenen bu bilgiler doğrultusunda sanığın uyuşturucu madde ticareti yaptığına karar verilmiştir.
🧾 Yargıtay CGK, 2022/4-150 E., 2023/192 K.: Sanığın alıcı ile satıcı arasında irtibat kurduğu sabit olup, söz konusu aracılık faaliyeti doğrudan ticaret suçu kapsamında değerlendirilmiş, fail gibi cezalandırılmasına karar verilmiştir.
🧾 Yargıtay 10. CD, 2021/1131 E., 2022/874 K.: Üç farklı uyuşturucu türü ve satışa hazır küçük ambalajlar ile birlikte yakalanan sanığın kişisel kullanım savunması inandırıcı bulunmamış, ticaret kastıyla hareket ettiği tespit edilmiştir.
🧾 Yargıtay 20. CD, 2020/4874 E., 2021/2921 K.: Sanığın evinde çok miktarda nakit para, uyuşturucu madde ve tartım aleti ele geçirilmiş, bu unsurlar birlikte değerlendirildiğinde uyuşturucu madde ticareti yaptığı sabit görülmüştür.
🧾 Yargıtay 20. CD, 2021/2389 E., 2022/1431 K.: Örgütsel yapı içerisinde farklı kişilere bölgesel görevler verildiği, iletişimin şifreli şekilde yürütüldüğü tespit edilmiş ve sanıkların suç örgütü faaliyeti kapsamında uyuşturucu madde ticareti yaptıkları kabul edilmiştir.
🔒 6. İnfaz Uygulaması
Basit suç: %67 (2/3) oranında koşullu salıverme, Örgütlü suç: %75 (3/4) oranında infaz,
🧮 Örnek: 20 yıl ceza alan bir sanık basit suçta ~13 yıl 4 ay, örgütlü suçta 15 yıl cezaevinde kalır.
Denetimli serbestlik: Suç türüne göre sınırlıdır. Etkin pişmanlık: Ceza ve infaz süresini düşürebilir.
✅ 7. Sonuç / Öneri
Uyuşturucu madde ticareti suçları, yalnızca bireyleri değil, toplum düzenini doğrudan tehdit eden çok yönlü suç tiplerindendir. Suçun işleniş biçimi, sanığın pozisyonu ve delil durumu her davada farklı değerlendirilir. Ayrıca infaz sisteminde de suçun niteliğine göre önemli değişiklikler bulunmaktadır. Bu nedenle yargılama süreci, ciddi bir uzmanlık ve dikkat gerektirir.
💼 8. AYSA Hukuk & Danışmanlık Tavsiyesi
⚠️ Uyuşturucu madde ticareti gibi ağır ceza gerektiren suçlarda:
📋 Tutukluluğa itiraz
🔎 Delil incelemesi ve analiz
📝 Etkin pişmanlık başvurusu
📅 İnfaz hesaplaması gibi aşamalarda profesyonel hukuki yardım hayati önem taşır.
⚖️ AYSA Hukuk & Danışmanlık olarak:
Ceza yargılamalarında örgütlü suç uzmanı avukatlarımızla, Delil incelemesi ve soruşturma takibinde yüksek hassasiyetle, İnfaz rejimi konusunda net ve gerçekçi bilgilendirmelerle, size hukuki güven sunuyoruz.
📞 Örgütlü suç iddialarıyla karşı karşıya kaldığınızda, vakit kaybetmeden profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
📚 Kaynakça
Türk Ceza Kanunu (TCK), m.188, m.190, m.192 Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), m.135, m.139, m.140, m.250 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun Yargıtay Ceza Daireleri ve Ceza Genel Kurulu kararları Ceza hukuku ve infaz hukuku üzerine akademik literatür Uygulama rehberleri ve yüksek yargı içtihat derlemeleri

Av. Aytunç Özcan
Ticaret hukuku, şirketler hukuku ve ceza hukuku alanlarında danışmanlık hizmetleri vermektedir.